Ramienionogi orogenu waryscyjskiego

Publikacja IPal PAN — Jansen, U., Halamski, A.T. & Mottequin, B. 2025. Silurian to Lower Carboniferous Brachiopods of Central Europe—Palaeogeographic and Palaeobathymetric Constraints. In: Linneman, U. (ed.), The Variscan Orogen of Central Europe: Geodynamics – Geochronology – Geobiology, p. 827–888. Springer. ISBN 978-3-031-82911-6. https://doi.org/10.1007/978-3-031-82911-6_26.

Rycina: Autorzy rozdziału z wielkimi ramienionogami dewońskimi i karbońskimi: (a) Bernard Mottequin (Królewski Instytut Nauk Przyrodniczych, Bruksela, Belgia) i dwa ramienionogi dolnokarbońskie, spiriferid i produktid (b) Adam T. Halamski (Instytut Paleobiologii PAN, Warszawa) pokazuje Gigantoproductus giganteus (największego ramienionoga w dziejach Ziemi – dolny karbon) w odsłonięciu w Górach Pennińskich (c) Ulrich Jansen (Senckenberg, Frankfurt am Main, Niemcy) pokazuje Stringodiscus giganteus (środkowy dewon).

Ponad tysiącstronicowa monografia poświęcona największemu łańcuchowi górskiemu paleozoicznej Europy – orogenowi waryscyjskiemu – zawiera również rozdział poświęcony ramienionogom. Są to jedne z najczęstszych skamieniałości syluru, dewonu i karbonu tego obszaru (co najmniej 1500 gatunków), dostarczają więc licznych danych do rekonstrukcji palaeoekologicznych i paleobiogeograficznych. Przykładem wniosków tego syntetycznego opracowania jest – dotąd często nieuwzględniane – znaczenie zawiesiny w toni wodnej: zespoły ramienionogów w wodach przejrzystych (ang. claricolous) i nieprzejrzystych (ang. turbidicolous) są zasadniczo różne: dlatego fauny czeskie (z wód przejrzystych) odbiegają od większości zespołów Europy (wody nieprzejrzyste).